W procesie przekazywania wiary ogromną i właściwie pierwszoplanową rolę odgrywają rodzice. Wprowadzenie teologiczne i pastoralne do obrzędów chrztu dzieci (WOCD) zaleca: ?aby rodzice dziecka przed chrztem przygotowali się do świadomego udziału w nim?. Pomocą może być własna znajomość wiary wynikająca z czynnego udziału w życiu Kościoła albo zaangażowanie rodziny, przyjaciół i członków wspólnoty parafialnej. Dzisiaj mamy także szeroki dostęp do katechizmów, książek czy listów, które możemy wykorzystać w procesie formacji duchowej. Również na proboszczu spoczywa obowiązek przygotowania rodziców do chrztu dziecka poprzez odpowiednie pouczenie i wspólną modlitwę.
Rodzice, którzy proszą o chrzest dziecka mogą znajdować się w bardzo rożnej sytuacji duchowej. Mogą być gorliwymi członkami wspólnoty parafialnej, ale czasem mogą być osobami, których życie religijne uległo osłabieniu, czy wręcz zaprzestali regularnych praktyk religijnych. Osobnym zagadnieniem jest chrzest dzieci rodziców, którzy nie żyją w związku sakramentalnym. Według wskazań II Polskiego Synodu Plenarnego i Komisji Wychowania Konferencji Episkopatu Polski przygotowanie rodziców i chrzestnych przed chrztem dziecka należy traktować jako formę katechezy dorosłych.
Niektóre diecezji (w tym od kilku lat i nasza) wprowadziły bezpośrednie przygotowanie dla rodziców przed chrztem dziecka w formie katechez przedchrzcielnych. Zawierają one pouczenie o misterium chrztu, o wychowaniu w wierze, o roli apostolskiego świadectwa i o liturgii sakramentu. Przez całe lata w praktyce duszpasterskiej realizowana była praktyka jednej katechezy, a właściwie jednego spotkania przed chrztem. Dlatego wprowadzenie nowych zasad budzi u niektórych złe emocje i jest odbierane jako nałożenie dodatkowego ciężaru. Takim osobom należy przypomnieć, że chrzest ich dziecka staje się okazją do uczestnictwa w katechezie ożywiającej ich wiarę.
Jaka zatem powinna być treść katechez przedchrzcielnych? Głównym celem tej formacji jest wprowadzenie w rzeczywistość sakramentów i pogłębienie świadomości ich znaczenia w życiu chrześcijanina. Należy przypomnieć czym jest rzeczywistość wiary, na czym polega nowe życie w Chrystusie, ukazać bogactwo skutków chrztu na całe życie i wskazać zobowiązania wynikające z przyjęcia tego sakramentu. To wszystko ma pomóc w tym, aby rodzice, którzy osłabli wierze nie traktowali chrztu jako kulturowej tradycji i aby nie zostały zmarnowane łaski sakramentu.
Dla pełnego i owocnego przeżycia chrztu należy także omówić z rodzicami ryt tego sakramentu i jego symbolikę. Warto zwrócić uwagę na fakt, że w dialogu wstępnym celebrans pyta rodziców i chrzestnych: ?O co prosicie Kościół Boży dla N.??. Zazwyczaj słyszymy odpowiedź: ?O chrzest?, natomiast obrzędy chrztu dają kilka możliwości: o wiarę, o łaskę Chrystusa, o przyjęcie do Kościoła czy też o życie wieczne. Ta ostatnia odpowiedź może nas dziwić w pierwszej chwili, bo zwykliśmy troszczyć się i prosić Pana Boga o pomyślność w życiu doczesnym. Widzimy na tym przykładzie jak ważne jest przygotowanie do chrztu i omówienie jego znaczenia oraz wyjaśnienie rytu i symboliki, aby uniknąć magicznego traktowania sakramentu, który zapoczątkowuje w nas życie wiarą, nadzieją i miłością.
Nasza diecezja ma za sobą kilkuletnie doświadczenie związane z cyklem katechez przedchrzcielnych. Jeśli są one odpowiednio potraktowane przez duszpasterzy i rodziców stwarzają okazję do dojrzalszego przeżycia pierwszego sakramentu. Realizowane tematy: Po co człowiekowi chrzest? Jak przeżywać własną historię zbawienia? Czy chcesz swoje życie złączyć z Jezusem Chrystusem? Czy wiesz, że liturgia chrztu może być programem twojego życia? wprowadzają w duchowe bogactwo. Naszym zadaniem, jako osób zaangażowanych w Żywy Różaniec, powinna być troska, aby osoby żyjące obok nas (z rodziny i znajomi) dobrze przygotowywały się do chrztu swoich dzieci.
Oprac. ks. Paweł Wiatrak
Propozycja zadania:
Porozmawiam o konieczności odpowiedniego przygotowania rodziców do chrztu dziecka z osobą, która narzeka na obecną formę przygotowania rodziców do chrztu dzieci.
